Trong văn hóa truyền thống cuội nguồn và tín ngưỡng đa thần của đồng bào Tây Nguyên thì cồng chiêng chưa hẳn là nhạc cụ solo thuần mà tiềm ẩn yếu tố tâm linh, tức là có linh hồn, cần được đảm bảo và tôn trọng.

Bạn đang xem: Nhạc cồng chiêng tây nguyên


*
Biểu diễn cồng chiêng tại liên hoan hoa dã quỳ-núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh). Ảnh: Nguyễn Linh Vinh Quốc

Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Phan Đăng Nhật mang lại rằng:Cồng chiêng Tây Nguyênkhông chỉ với nhạc cụ, nó còn là 1 trong khí cụ linh thiêng, một ngữ điệu kỳ diệu, là thông điệp giữa fan và thần linh vày theo niềm tin của đồng bào thì bản thân nó là chỗ cư ngụ của những vị thần. Thần chiêng có cuộc sống đời thường tình cảm, gồm khi vui buồn, giận hờn. Thần chiêng có gia đình: chiêng mẹ, chiêng bố, chiêng con. Thần chiêng rất có thể trợ góp con tín đồ được giàu sang, hạnh phúc và lúc bị xúc phạm có thể gây tai họa cho bé người.

Xưa nay trong lòng thức của cộng đồng các dân tộc ở Tây Nguyên thì cồng chiêng không rất nhiều là gia sản vật hóa học quý giá nhưng nó như vị “thần chiêng” đầy linh ứng, gồm thần lực bỏ ra phối đời sống cá nhân và cùng đồng. Con người là yếu tố kết nối thân thần chiêng và xã hội nên khi sử dụng nhạc nuốm này vào những mục đích khác biệt đều phải được phép của thần-một công ty linh thiêng vô hình dung được cộng đồng tôn trọng. Các dân tộc ngơi nghỉ Trường Sơn-Tây Nguyên khi sở hữu cỗ chiêng mới, bên cạnh việc thẩm âm, có nghĩa là làm mang đến chiêng cất tiếng, bọn họ còn thực hiện nghi thức cúng chiêng nhằm mục tiêu chính thức được “thần chiêng” chứng nhận. Hay thì vào lễ bái chiêng bởi già xóm hoặc người chủ sở hữu của gia đình đảm trách với những lễ đồ như: ché rượu cần, con gà giảm lấy máu và cơm trắng lam… khi già làng hiểu lời khấn Yàng và những vị thần, trong các số ấy có thần chiêng chứng giám rồi mang tiết con gà vẩy lên từng chiếc chiêng được bày ra vào lễ cúng. Cuối cùng, nhà lễ rước mấy phân tử gạo cho vô ché rượu đã châm nước. Trường hợp hạt gạo trực tiếp đứng thì xem như thần đã vui vẻ chấp thuận, trái lại hạt gạo nằm hướng ngang thì thần chiêng không đồng ý. Cùng nếu vậy, công ty lễ đề nghị khấn lại đôi lần cho đến khi thần gật đầu mới đến mọi fan cầm dàn chiêng lên đánh, xem như thần chiêng sẽ hòa cùng cộng đồng buôn làng.

trước lúc đem chiêng Tha (gồm 2 chiếc: chiêng vợ, chiêng chồng) ra sử dụng, tín đồ Brâu sống Đak Mế (Kon Tum) bao giờ cũng mang lại Tha ẩm thực (rượu cùng thịt) rồi new “gọ tha pơi” tức “mời Tha nói” thay vị nói “đánh chiêng Tha”. Họ giữ giàng chiêng Tha hết sức kỹ và treo giải pháp mặt đất một đoạn, khu vực ít tín đồ qua lại, dòm ngó… Vì lý do nào đó, người chủ sở hữu phải rời bộ chiêng Tha của chính mình (bán hoặc trao đổi với những người khác), tín đồ Brâu buộc phải làm nghi lễ cúng (rượu, thịt gà) cùng khấn thần chiêng, nói rõ nguyên nhân phải chuyển Tha cho chủ không giống và bộc lộ tình cảm quý mến lúc xa rời, mong mỏi Tha luôn nhớ đến mình.


*
Biểu diễn cồng chiêng Tây Nguyên

bạn Cor làm việc vùng miền núi Quảng Nam, quảng ngãi cũng gìn giữ tục cúng chiêng khi mới mua về và những lần đem chiêng ra thực hiện trong các tiệc tùng đều đề xuất cúng hồn chiêng với lễ đồ vật rượu cần, giết mổ gà; không có bất kì ai được từ bỏ ý đem chiêng thoát ra khỏi nhà lúc chưa triển khai nghi lễ với thần chiêng. Người đang có tang chế không được tiến công chiêng… các dân tộc Raglai, Cơ Ho ý niệm rằng, không có cồng chiêng thì không có vật gì nhằm xướng điện thoại tư vấn thần linh và tổ tông về dự buổi tiệc của cộng đồng. Chỉ gồm thần chiêng mới kết nối với Yàng và ông bà ở nhân loại bên kia. Cùng với họ, cồng chiêng tất cả một giá bán trị đặc biệt trong đời sống lòng tin mà không có gì sửa chữa thay thế được.


Trong ý niệm của phần đông các dân tộc phiên bản địa ngôi trường Sơn-Tây Nguyên thì cồng chiêng luôn mang tính thiêng cần không được mang sử dụng, biểu diễn bừa bến bãi mà chỉ áp dụng trong các liên hoan tiệc tùng của buôn làng, từ các nghi lễ vòng đời con bạn đến nghi lễ trong cấp dưỡng nông nghiệp.
Ngày nay, không gian văn hóa của các cộng đồng dân tộc bản địa có khá nhiều biến đổi, các phong tục tập quán, nghi lễ, liên hoan tiệc tùng bị phai nhạt, quên lãng, buôn làng lắp với rừng bị phá đổ vỡ nên không gian diễn xướng cồng chiêng truyền thống không còn nguyên thể như xưa cơ mà nó biến hóa để cân xứng với cuộc sống hiện đại. Chính vì thế, tính thiêng của cồng chiêng trong tâm thức dân tộc phiên bản địa có phần bị trộn loãng và từ từ người ta sử dụng nó như một loại nhạc cụ đặc điểm của bạn Tây Nguyên được rước ra biểu diễn liên tục hơn để ra mắt với du khách.
Do vậy, di tích cần bảo vệ là “không gian văn hóa cồng chiêng”, vào đó bao gồm cả phần lễ hội, phong tục thêm với cồng chiêng, đặc biệt là nhận thức về giá trị của chính nó ở cộng đồng dân tộc phiên bản địa để họ từ bỏ mình bảo đảm và phạt huy văn hóa cồng chiêng cân xứng với xu thế cải cách và phát triển hiện nay.
(PLVN) - Thuở sơ khai, cồng chiêng được đánh lên nhằm mừng lúa mới, xuống đồng,là thể hiện của tín ngưỡng, là phương tiện tiếp xúc với hết sức nhiên. Âm thanh cồng chiêng lúc ngân nga sâu lắng, thời gian lại thôi thúc, trầm hùng, hòa quyện với giờ đồng hồ suối, giờ đồng hồ gió với với tiếng lòng người, sống mãi với đất trời cùng con tín đồ Tây Nguyên.

Không gian văn hóa truyền thống cồng chiêng

Không gian văn hóa truyền thống Cồng Chiêng Tây Nguyên trải rộng khắp 5 tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng. Người chủ của di sản văn hóa truyền thống quý giá chỉ và rực rỡ này là 17 dân tộc thiểu số thuộc nhóm ngôn ngữ Nam Á và Nam đảo, sống trên khu vực cao nguyên Trung cỗ của Việt Nam.

Cộng đồng cư dân khắp Tây Nguyên đa phần sống bằng canh tác nông nghiệp trồng trọt truyền thống. Họ đã cách tân và phát triển nhiều mô hình nghề thủ công, sáng chế ra nhiều phong thái trang trí và những kiểu nhà ở truyền thống độc đáo và khác biệt của mình. Tín ngưỡng chủ yếu của dân cư nơi đây xuất phát điểm từ tục phụng dưỡng tổ tiên, shaman giáo với thờ cúng trang bị linh.

Gắn bó mật thiết với cuộc sống hằng ngày của cư dân và chu kỳ từng mùa trong năm, đầy đủ tín ngưỡng này hình thành cần một quả đât thần bí, vị trí mà những cái cồng chiêng là mẫu cầu nối thông linh giữa con người, thần linh và nhân loại siêu nhiên. đựng đựng bên trong mỗi mẫu chiêng, cái cồng là một trong vị thần.

Có giả thuyết đến rằng văn hóa truyền thống cồng chiêng khởi đầu từ văn minh Đông Sơn, là nền văn hóa đồng thau xuất hiện thêm tại Đông nam giới Á. Cồng chiêng của vn rất đặc thù so cùng với cồng chiêng làm việc những khu vực khác do tính cộng đồng rất cao. Điều này mô tả ở việc mỗi nhạc công tiến công một chiếc.

Từng member trong dàn nhạc nhớ rõ từng ngày tiết tấu của từng bài xích chiêng trong những nghi lễ và kết hợp hài hòa và hợp lý với những nhạc công khác thuộc chơi. Phụ thuộc vào từng nhóm dân tộc, cồng chiêng được đánh bằng dùi hoặc bởi tay; mỗi dàn cồng chiêng có tầm khoảng từ 2 đến 13 loại có đường kính dao cồn từ 25 đến 120 cm.

Ở Tây Nguyên đã tất cả lúc, gần như là nhà nào cũng có cồng chiêng, thậm chí có mái ấm gia đình có tới vài bộ. Điều này thể hiện sự phong lưu và quyền thế, đồng thời cũng là vật bít chắn, bảo vệ cho gia đình.

Bao đời nay, cồng chiêng đính với Tây Nguyên như một trong những phần không thể thiếu trong suốt vòng đời mỗi bé người. Tất cả các sự kiện quan trọng đặc biệt của cộng đồng: từ lễ thổi tai đến trẻ sơ sinh, lễ cưới xin, lễ đưa tiễn người chết, lễ đâm trâu trong thời gian ngày bỏ mả cho đến lễ cúng máng nước, mừng lúa mới, lễ ngừng hoạt động kho, lễ mừng công ty rông mới...

*
Diễn tấu cồng chiêng.

Tiếng chiêng dài ra hơn nữa đời người, tiếng chiêng nối liền, kết nối những nắm hệ lại cùng với nhau. Theo quan niệm của bạn Tây Nguyên, đằng sau mỗi loại cồng, chiêng đều chứa đựng một vị thần. Cồng chiêng càng cổ thì quyền lực tối cao của vị thần càng cao. Cồng chiêng còn là tài sản quý giá, biểu tượng cho quyền lực tối cao và sự giàu có.

Đã tất cả thời một loại chiêng giá trị bằng hai nhỏ voi hoặc 20 con trâu. Vào đầy đủ ngày hội, hình hình ảnh những vòng bạn nhảy múa xung quanh ngọn lửa thiêng, bên những vò rượu đề xuất trong giờ cồng chiêng vang vọng núi rừng, làm cho Tây Nguyên một không gian lãng mạn cùng huyền ảo. Cồng chiêng vày vậy đóng góp thêm phần tạo bắt buộc những sử thi, hầu như áng thơ ca đậm chất văn hóa truyền thống Tây Nguyên.

Báu vật vị trí đại ngàn


Nhiều chuyên gia nghiên cứu vớt về lịch sử cồng chiêng sinh hoạt Tây Nguyên cho rằng, cồng chiêng Tây Nguyên là trung tâm của cồng chiêng Đông - nam giới Á. Xét về gốc nguồn, cồng chiêng là “hậu duệ” của bọn đá – trước khi có văn hóa truyền thống đồ đồng. Fan xưa đã tìm đến loại nguyên lý đá theo “quy trình tiến hóa” cồng đá, chiêng đá, chiêng bịt rồi new tới cồng đồng, chiêng đồng mà lại ngày nay họ vẫn thường xuyên thấy.

Cồng Chiêng - báu vật nơi đại ngàn.

Xét về đặc thù hiện vật, hầu hết nét va khắc thể hiện người tiến công cồng chiêng (dáng đánh hết sức giống tín đồ Tây Nguyên) gồm trên trống đồng Đông sơn vốn có lịch sử dân tộc hơn 4.000 năm. Về lối tiến công “rất nguyên thủy”, bạn Tây Nguyên vẫn “mỗi người mội cái”, chưa kết thành dàn bởi vì một nghệ sĩ màn biểu diễn như những dân tộc sinh hoạt Thái Lan, Malaysia, Lào, Campuchia (theo nguyên tắc phát triển từ dễ dàng đến tinh vi thì càng dễ dàng càng gần ý nghĩa vật tổ); dáng vẻ cồng chiêng cũng chưa trở nên tân tiến theo dạng trống (tức chiêng gồm đế vuông hoặc tròn).

Xét về mục đích, cồng chiêng Tây Nguyên vẫn mang chân thành và ý nghĩa từ thuở sơ khai của nó là thuần tính năng phục vụ đời sống con tín đồ như: chào đón khách, mừng lúa mới, cưới hỏi, ma chay, cúng mức độ khỏe, bái bến nước, những nghi lễ gia đình, hội hè…Trong lúc ở những vùng Đông - nam giới Á, Cồng chiêng đã thành phương tiện biểu diễn cung đình, mang công dụng giải trí.

Xét về lịch sử hào hùng tiến hóa, từng sự vươn lên là chuyển hào kiệt nhạc khí (ở thời bấy giờ) ra mắt trong sản phẩm mấy trăm năm. Và hoàn toàn có thể khẳng định, địa thế căn cứ trên dấu tích trống đồng mà rất nhiều gì quý giá mới được xung khắc lên đó, Cồng Chiêng Tây Nguyên đã tất cả ít nhất 2 ngàn năm.

Vượt qua sự hủy diệt của không khí và thời gian, không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên vẫn phục vụ cho đời sống trung ương linh, sống của con người nơi đây, vươn lên là một nét văn hóa truyền thống cuội nguồn đặc sắc, biến niềm tự hào, hãnh diện của Tây Nguyên tương tự như Việt Nam tương tự như của thế giới khi UNESCO công nhận không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là “Di sản văn hóa phi thứ thể đại diện thay mặt của nhân loại”.

Để lưu giữ, bảo đảm và tiếp thị nét văn hóa đặc sắc ấy, giữa những năm qua những tỉnh Tây Nguyên nói chung và tỉnh giấc Đắk Lắk thích hợp đã có nhiều chuyển động nhằm nâng cấp nhận thức và vai trò của nhà thể văn hóa truyền thống trong bảo đảm và phân phát huy các giá trị văn hóa truyền thống cồng chiêng; tăng cường tình đoàn kết, gắn thêm bó cùng đồng; làm đa dạng đời sống văn hóa tinh thần mang lại nhân dân; tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống giỏi đẹp của những dân tộc Tây Nguyên.

Bên cạnh đó cũng nhằm mục đích khích lệ sáng chế các giá bán trị văn hóa truyền thống; mặt khác huy động sức mạnh của toàn thôn hội, sự phối kết hợp của những cấp, các ngành nhằm mục tiêu phát triển văn hóa truyền thống dân tộc; góp thêm phần để văn hóa truyền thống thực sự là nền tảng ý thức vừa là mục tiêu, vừa là hễ lực phạt triển kinh tế tài chính - buôn bản hội, đảm bảo an toàn quốc phòng; gắn kết giữa nhiệm vụ phát triển tài chính với nhiệm vụ trở nên tân tiến văn hóa.

Hiện nay, tại đa số các buôn làng Tây Nguyên đều phải có những team cồng chiêng giao hàng đồng bào vào sinh hoạt cộng đồng, trong dịp hội hè. Vào đợt nghỉ lễ tết, hình hình ảnh quen thuộc """bên ngọn lửa thiêng, gần như vòng người say sưa múa hát trong giờ đồng hồ cồng chiêng vang cồn núi rừng""" lại mở ra trên khắp các buôn làng. Những nghệ nhân dân gian diễn tấu cồng chiêng kết phù hợp với nhau khôn cùng hài hòa, tạo nên những bạn dạng nhạc với các tiết tấu, hòa thanh khôn xiết phong phú, mang sắc thái riêng biệt với muôn ngàn cung bậc.

Xem thêm: Cách Nấu Nước Mát Rong Biển Giải Nhiệt Ngày Nắng Nóng, Nước Sâm Rong Biển Có Tác Dụng Gì

Mỗi dân tộc đều phải có những bạn dạng nhạc cồng chiêng riêng rẽ để biểu đạt vẻ đẹp nhất thiên nhiên, thèm khát của con người, người Giarai có các bài chiêng Juan, Trum vang, tín đồ Bana có các bài chiêng Xa Trăng, Sakapo, Atâu, Tơrơi...

Âm thanh của cồng chiêng còn là một chất men thu hút gái trai vào những điệu múa hào khởi của cả xã hội trong rất nhiều ngày hội của buôn làng. Đây là sinh hoạt văn hóa dân gian khá nổi bật nhất sống nhiều dân tộc Tây Nguyên.